Οι ακτίνες UV αντιδρούν με μια χημική ουσία στο δέρμα που ονομάζεται μελανίνη. Η μελανίνη είναι η πρώτη άμυνα ενάντια στον ήλιο, διότι απορροφά την επικίνδυνη υπεριώδη ακτινοβολία πριν δημιουργηθούν σοβαρές βλάβες στο δέρμα.
Η μελανίνη βρίσκεται σε διαφορετικές συγκεντρώσεις και χρώματα, με αποτέλεσμα διαφορετικά χρώματα δέρματος. Όταν το φυσικό χρώμα του δέρματος κάποιου είναι πιο λευκό, έχει λιγότερη μελανίνη με αποτέλεσμα να απορροφά λιγότερο τις ακτίνες UV και να μην μπορεί να προστατευθεί επαρκώς. Όσο πιο σκοτεινό είναι το φυσικό χρώμα του δέρματος ενός ατόμου, έχει περισσότερη μελανίνη με αποτέλεσμα να έχει να έχει μεγαλύτερη φυσική προστασία. (Και στις δύο περιπτώσεις, αν μιλάμε για παιδιά, χρειάζονται την ίδια προστασία, γιατί το κάψιμο μπορεί να προκαλέσει ζημιά στο δέρμα.)
Επίσης, ο καθένας με ανοιχτόχρωμο – ελαφρύτερο δέρμα και ανοιχτόχρωμα μάτια – είναι πιο πιθανό να έχει φακίδες, επειδή υπάρχει λιγότερη μελανίνη στο δέρμα. Αν και οι φακίδες δεν προκαλούν κάποια βλάβη, όταν είναι έξω στον ήλιο μπορεί να βοηθήσει στην δημιουργία τους ή να τις κάνει πιο σκούρες.
Η μελανίνη αυξάνεται και το δέρμα μαυρίζει, ως απάντηση της έκθεσης στον ήλιο.
Ακόμη όμως και το «υγιές» μαύρισμα μπορεί να είναι ένα σημάδι της ζημίας από τον ήλιο. Ο κίνδυνος ζημιάς αυξάνεται με την ποσότητα και την ένταση της έκθεσης. Εκείνοι που τακτικά εκτίθενται στον ήλιο (όπως οι γεωργοί, οι ιδιοκτήτες σκαφών και όσοι κάνουν ηλιοθεραπεία) διατρέχουν πολύ μεγαλύτερο κίνδυνο. Ένα ηλιακό έγκαυμα αναπτύσσεται, όταν η έκθεση στις ακτίνες UV είναι μεγαλύτερη, από όση μπορεί να αντέξει η μελανίνη του δέρματος.
Η απροστάτευτη έκθεση στον ήλιο είναι ακόμα πιο επικίνδυνη για τα παιδιά με:
- κρεατοελιές στο δέρμα τους
- πολύ ανοιχτόχρωμο δέρμα και μαλλιά
- το οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του δέρματος, συμπεριλαμβανομένου του μελανώματος
Θα πρέπει να είστε ιδιαίτερα προσεκτικοί σχετικά με την προστασία από τον ήλιο, αν το παιδί σας έχει έναν ή περισσότερους από αυτούς τους παράγοντες υψηλού κινδύνου.
Επίσης, δεν είναι όλες οι ακτίνες του ήλιου ίσες στη συγκέντρωση UV. Η ένταση των ακτίνων του ήλιου εξαρτάται από την εποχή του έτους, καθώς και απο το υψόμετρο και το γεωγραφικό πλάτος της τοποθεσίας σας.
Οι ακτίνες UV είναι ισχυρότερες κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού.
Να θυμάστε ότι η χρονική στιγμή αυτής της περιόδου διαφέρει ανάλογα με την τοποθεσία. Άν ταξιδεύετε σε μια ξένη χώρα κατά τη διάρκεια της θερινής περιόδου, θα πρέπει να έχετε την ισχυρότερη προστασία για τον ήλιο που μπορείτε να βρείτε.
Πρόσθετη προστασία απαιτείται επίσης κοντά στον ισημερινό, όπου ο ήλιος είναι ισχυρότερος, και σε μεγάλα υψόμετρα, όπου ο αέρας και η νεφοκάλυψη είναι λεπτότερη, επιτρέποντας σε περισσότερες επιβλαβείς ακτίνες UV να περάσουν μέσα από την ατμόσφαιρα. Ακόμα και κατά τους χειμερινούς μήνες, εάν με την οικογένειά σας πηγαίνετε για σκι στα βουνά, να βάζετε άφθονο αντηλιακό καθώς οι ακτίνες UV ανακλώνται τόσο από το χιόνι αλλά και απο το νερό, αυξάνοντας την πιθανότητα ηλιακού εγκαύματος.
